Sản phẩm phái sinh là công cụ tài chính đặc biệt, giá trị của chúng gắn liền với một tài sản cơ sở như hàng hóa, chứng khoán hay tiền tệ. Được giao dịch trên các sàn phái sinh, sản phẩm này mang đến cho nhà đầu tư cơ hội tối ưu hóa lợi nhuận hoặc giảm thiểu rủi ro. Tuy nhiên, việc sử dụng chúng đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc, bởi nếu không được vận dụng đúng cách, chúng có thể dẫn đến thua lỗ đáng kể.
Trong lĩnh vực hàng hóa, các mặt hàng phái sinh phổ biến bao gồm hợp đồng tương lai và hợp đồng quyền chọn. Nhờ vào những công cụ này, nhà đầu tư có thể chủ động quản lý rủi ro biến động giá, đồng thời nắm bắt cơ hội gia tăng lợi nhuận từ thị trường hàng hóa đầy tiềm năng.
Điểm đặc biệt của sản phẩm này là khả năng trao cho người mua quyền hoặc nghĩa vụ mua/bán một lượng hàng hóa nhất định tại một thời điểm trong tương lai với mức giá đã được xác định trước. Chính sự linh hoạt này giúp nhà đầu tư chủ động ứng phó với những biến động khó lường của thị trường, từ đó đạt được mục tiêu đầu tư hiệu quả.
Phân loại các sản phẩm phái sinh là gì?
Hiện nay trên thị trường có khá nhiều loại sản phẩm phái sinh khác nhau tuỳ thuộc vào cách phân chia. Tuy nhiên tại bài viết này chúng tôi sẽ phân chia dựa trên tài sản cơ sở:
- Sản phẩm phái sinh hàng hoá: Bao gồm các sản phẩm như hợp đồng tương lai và tùy chọn hàng hoá phái sinh, được giao dịch trên các sàn giao dịch hàng hoá phái sinh. Các tài sản cơ sở bao gồm các loại hàng hoá như vàng, dầu thô, đồng, lúa gạo, cà phê, ca cao, và kim loại quý.
- Nông sản: ngô, lúa mì, đậu tương, gạo thô… Những loại sản phẩm này thường bị ảnh hưởng bởi những yếu tố như thời tiết, thị trường tiêu thụ và các yếu tố kinh tế khác…
- Nguyên liệu công nghiệp: cao su, cacao, cà phê, đường, dầu cọ… Bởi những sản phẩm này thường được sử dụng rộng rãi trong các ngành sản xuất. Vì vậy mà giá cả của chúng có thể gây ảnh hưởng lên những lĩnh vực khác
- Kim loại: bạc, đồng, quặng sắt… Những sản phẩm này thường được sử dụng rộng rãi trong đời sống hàng ngày. Chính vì thế mà chúng là một trong những mặt hàng được giao dịch sôi động trên thị trường.
- Năng lượng: dầu thô Brent, dầu thô WTI, dầu ít lưu huỳnh, khí tự nhiên… nhu cầu năng lượng ngày càng cao. Vì vậy giá của những sản phẩm này cũng có những sự biến động khá mạnh mẽ.
Sản phẩm phái sinh chứng khoán: Bao gồm các sản phẩm như hợp đồng tương lai và tùy chọn trên chứng khoán phái sinh, được giao dịch trên các sàn giao dịch chứng khoán. Tài sản cơ sở bao gồm các chứng khoán như cổ phiếu, chỉ số chứng khoán và quỹ đầu tư.
Sản phẩm phái sinh ngoại tệ: Bao gồm hợp đồng tương lai và tùy chọn ngoại tệ phái sinh, được giao dịch trên các sàn giao dịch ngoại hối. Tài sản cơ sở bao gồm các loại tiền tệ như USD, EUR, JPY và GBP.
Sản phẩm phái sinh lãi suất: Bao gồm các hợp đồng tương lai và tùy chọn lãi suất phái sinh, được giao dịch trên các sàn giao dịch lãi suất. Tài sản cơ sở bao gồm các loại lãi suất như LIBOR, Euribor và tín dụng.
Các loại sản phẩm phái sinh của hàng hoá là gì?
Các hợp đồng giao dịch trong đó bao gồm hợp đồng tương lai, hợp đồng kỳ hạn, hợp đồng quyền chọn, hợp đồng hoán đổi chính là các sản phẩm phái sinh của hàng hoá.
- Hợp đồng tương lai: Là hợp đồng mua bán hàng hoá tại một thời điểm trong tương lai với giá đã được thỏa thuận trước đó. Hợp đồng tương lai hàng hoá phái sinh được sử dụng để giảm rủi ro giá cả, bảo vệ giá trị của hàng hoá và đảm bảo nguồn cung cầu của hàng hoá trong tương lai. Các loại hàng hoá tương lai phổ biến bao gồm vàng, dầu thô, đồng, lúa gạo, cà phê, ca cao và kim loại quý.
- Hợp đồng quyền chọn: Là một loại hợp đồng chophép mua hoặc bán hàng hoá tại một giá cố định trong tương lai. Tùy chọn hàng hoá phái sinh cho phép người mua tùy chọn quyết định có mua hoặc bán hàng hoá tại giá được thỏa thuận, trong khi người bán tùy chọn phải đảm bảo rằng họ sẽ bán hoặc mua hàng hoá tại giá được thỏa thuận nếu người mua quyết định thực hiện tùy chọn. Các loại hàng hoá tùy chọn phổ biến bao gồm vàng, dầu thô và đồng.
- Hợp đồng kỳ hạn: Là một hợp đồng mua bán được ký kết giữa hai bên, thỏa thuận mua bán một tài sản tại một thời điểm trong tương lai, với giá cố định được thỏa thuận từ trước. Trong đầu tư hàng hoá phái sinh, hợp đồng kì hạn được sử dụng để mua hoặc bán một lượng hàng hoá cụ thể tại một giá cố định trong tương lai. Hợp đồng kì hạn giúp giảm thiểu rủi ro giá cả của hàng hoá và đảm bảo nguồn cung cầu của hàng hoá trong tương lai. Tuy nhiên, hợp đồng kì hạn cũng có thể mang lại một số rủi ro như rủi ro tín dụng và rủi ro thanh khoản.
- Hợp đồng hoán đổi: Là một hợp đồng giữa hai bên, thỏa thuận trao đổi các luồng tiền tương lai dựa trên một tài sản cơ bản được thỏa thuận từ trước. Trong đầu tư hàng hoá phái sinh, hợp đồng hoán đổi được sử dụng để trao đổi các luồng tiền tương lai dựa trên giá trị của một sản phẩm hàng hoá cụ thể. Hợp đồng hoán đổi giúp giảm thiểu rủi ro giá cả của hàng hoá và bảo vệ giá trị của các khoản đầu tư liên quan đến hàng hoá.
Những ưu điểm khi đầu tư
Đầu tư vào sản phẩm tài chính phái sinh có thể mang lại nhiều ưu điểm, bao gồm:
- Giảm thiểu rủi ro: Sản phẩm tài chính phái sinh được thiết kế để giảm thiểu rủi ro cho nhà đầu tư. Với các sản phẩm phái sinh như hợp đồng tương lai, tùy chọn, hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng hoán đổi, nhà đầu tư có thể giảm thiểu rủi ro giá cả và tối ưu hóa lợi nhuận.
- Tăng cường đòn bẩy: Nhà đầu tư có thể tăng cường đòn bẩy bằng cách sử dụng các sản phẩm phái sinh. Điều này có thể giúp nhà đầu tư tăng cường năng lực đầu tư của mình và tối ưu hóa lợi nhuận.
- Đa dạng hóa danh mục đầu tư: Sản phẩm tài chính phái sinh cung cấp cho nhà đầu tư nhiều lựa chọn để đa dạng hóa danh mục đầu tư. Nhà đầu tư có thể đầu tư vào nhiều loại sản phẩm phái sinh khác nhau như hợp đồng tương lai, tùy chọn, hợp đồng kỳ hạn và hợp đồng hoán đổi, từ đó giảm thiểu rủi ro và tối ưu hóa lợi nhuận.
- Linh hoạt trong giao dịch: Sản phẩm phái sinh cho phép nhà đầu tư thực hiện giao dịch mua bán nhanh chóng và linh hoạt, giúp tăng cường khả năng đáp ứng các biến động trên thị trường.
- Khả năng tạo ra lợi nhuận cao: Sản phẩm tài chính phái sinh có thể mang lại lợi nhuận cao hơn so với các sản phẩm tài chính truyền thống như cổ phiếu và trái phiếu.
Việc đầu tư đòi hỏi kiến thức chuyên môn cao và kinh nghiệm đầu tư. Các nhà đầu tư cần tìm hiểu kỹ, đánh giá rủi ro và chi phí liên quan đến giao dịch, tìm kiếm lời khuyên chuyên môn và quản lý rủi ro tốt để đảm bảo đầu tư thành công và giảm thiểu rủi ro.
Lựa chọn sản phẩm phù hợp với mục đích đầu tư của mình là rất quan trọng. Các nhà đầu tư có thể lựa chọn sản phẩm phái sinh dựa trên yếu tố thị trường, yếu tố kinh tế, yếu tố chính trị hoặc các yếu tố khác tùy thuộc vào chiến lược đầu tư của mình.
Để cập nhật kiến thức chuyên sâu về hàng hóa phái sinh và thông tin thị trường mới nhất, hãy theo dõi VIETCOM – Đầu tư thông thái, gặt hái trường tồn.