Tại thị trường hàng hóa phái sinh, một số hàng hóa, đặc biệt là hàng hóa thuộc nhóm nông sản thường có mức biến động giá cao bởi đây là loại hàng hóa bị ảnh hưởng nặng nề bởi tính mùa vụ.
Nắm bắt được tính mùa vụ của hàng hóa sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra được những quyết định giao dịch hiệu quả vào những thời điểm thích hợp, từ đó đạt được lợi nhuận cao trong đầu tư.
Tính mùa vụ là gì?
Tính mùa vụ là thuật ngữ chỉ sự biến động về giá và nhu cầu của các mặt hàng theo từng mùa trong năm. Những thay đổi này được thúc đẩy bởi các yếu tố như điều kiện thời tiết, mùa thu hoạch, hay thói quen tiêu thụ theo mùa.
Việc nhận diện và phân tích tính mùa vụ của từng loại hàng hóa giúp các nhà đầu tư dự đoán xu hướng giá cả, từ đó đưa ra chiến lược giao dịch hiệu quả nhất.
Nông sản, năng lượng là những loại hàng hóa chịu sự tác động rõ rệt của tính mùa vụ.
- Nông sản: Các loại cây trồng như lúa mì, ngô, đậu tương có chu kỳ mùa vụ rõ ràng, khiến nguồn cung và giá cả thay đổi theo mùa.
- Năng lượng: Nhu cầu dầu thô, khí đốt có thể tăng vào mùa đông do nhu cầu sưởi ấm, hoặc giảm vào mùa hè khi nhu cầu ít hơn.
Các yếu tố ảnh hưởng đến tính mùa vụ
- Sự biến đổi thời tiết và mùa vụ
Thời tiết là yếu tố ảnh hưởng đến giá hàng hóa quan trọng nhất, tác động trực tiếp đến chu kỳ sản xuất của nhiều loại hàng hóa, đặc biệt là nông sản.
Mỗi loại cây trồng hoặc sản phẩm nông nghiệp đều có những điều kiện thời tiết lý tưởng để phát triển, như lượng mưa, ánh sáng, và nhiệt độ.
Sự thay đổi thời tiết bất thường như hạn hán, lũ lụt, hoặc các hiện tượng thiên nhiên như El Niño và La Niña có thể gây ra biến động lớn trong sản xuất, ảnh hưởng đến nguồn cung và giá cả hàng hóa.
Do đó, các nhà đầu tư hàng hóa thường theo dõi sát sao dự báo thời tiết để dự đoán biến động của những loại hàng hóa này.
Thời tiết là yếu tố khiến cho chu kỳ sản xuất nông sản bị ảnh hưởng nặng
Vào năm 2020, La Niña đã gây ra tình trạng khô hạn nghiêm trọng ở Nam Mỹ, sản lượng đậu nành ở Argentina đã chạm đáy thấp nhất trong 14 năm do thiếu nước nghiêm trọng, đẩy giá tăng cao trên thị trường quốc tế.
- Chu kỳ sản xuất và cung ứng của các mặt hàng
Mỗi loại hàng hóa đều có chu kỳ sản xuất và cung ứng khác nhau, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mùa vụ của chúng.
Đối với hàng hóa nông sản, chu kỳ sản xuất được gắn liền với mùa gieo trồng và thu hoạch, dẫn đến sự biến động về nguồn cung theo mùa.
Đối với các mặt hàng như năng lượng hay kim loại, chu kỳ cung ứng có thể bị ảnh hưởng bởi hoạt động khai thác, sản xuất hoặc vận chuyển theo mùa.
- Nhu cầu theo mùa của người tiêu dùng
Nhu cầu tiêu thụ của người dùng cũng thay đổi theo mùa, góp phần tạo nên tính mùa vụ cho nhiều loại hàng hóa. Đặc biệt, trong các lĩnh vực như năng lượng và thực phẩm, nhu cầu này biến động rõ rệt.
Ở châu Âu, việc tiêu thụ khí đốt tăng mạnh vào mùa đông khiến giá cả trở nên nhạy cảm hơn với nguồn cung, đặc biệt khi có các yếu tố bất ngờ như gián đoạn vận chuyển hoặc chính trị.
Ngược lại, mùa hè là thời điểm nhu cầu năng lượng chuyển hướng sang điện năng tại các quốc gia có mùa hè nóng bức, như Mỹ và Trung Quốc. Điều này cũng gây tác động đến giá cả năng lượng.
Đối với các mặt hàng nông sản, nhu cầu thường tăng vào những dịp lễ tết hoặc mùa lễ hội. Ví dụ, nhu cầu đường và bông có thể tăng đột biến trong các dịp lễ hội tại Ấn Độ, đẩy giá cả lên cao.
- Chính sách và quy định của nhà nước ảnh hưởng theo mùa vụ
Chính sách của chính phủ cũng có tác động đáng kể đến tính mùa vụ của hàng hóa, đặc biệt trong các ngành hàng nhạy cảm như nông nghiệp.
Nhiều quốc gia áp dụng các biện pháp trợ giá hoặc hạn chế xuất khẩu trong mùa thu hoạch để bảo vệ nông dân và ổn định giá cả nội địa.
Vào năm 2021, Nga đã áp đặt hạn ngạch xuất khẩu lúa mì và thuế quan cao để đảm bảo nguồn cung trong nước, đồng thời kiểm soát giá lương thực trong bối cảnh sản lượng giảm do hạn hán.
Ngoài ra, các quy định về môi trường hoặc an toàn thực phẩm theo mùa vụ cũng có thể tác động đến chuỗi cung ứng và giá cả hàng hóa.
Chẳng hạn, trong mùa thu hoạch bông, một số quốc gia có thể áp dụng quy định nghiêm ngặt về môi trường hoặc sử dụng lao động, làm tăng chi phí sản xuất và ảnh hưởng đến giá trị của bông trên thị trường phái sinh.
Đối với các sản phẩm có giá bị ảnh hưởng bởi tính mùa vụ, nhà đầu tư hãy luôn cẩn trọng bởi sự biến động giá của chúng có thể đến bất cứ lúc nào. Đây có thể là một ưu điểm để nhà đầu tư có thể dự đoán trước các biến động thị trường, từ đó nắm bắt cơ hội thu lợi nhuận lớn.
Để cập nhật kiến thức chuyên sâu về hàng hóa phái sinh và thông tin thị trường mới nhất, hãy theo dõi VIETCOM – Đầu tư thông thái, gặt hái trường tồn.